واجبات نماز یعنی کارهایی که باید در نماز انجام شود. واجبات نماز ۱۱مورد هستند که این واجبات به دو نوع رکن و غیر رکن تقسیم می شوند. واجباتی که رکن هستند، کم يا زياد کردن آنها چه به عمد و چه سهوا نماز را باطل می کند. واجبات رکن در نماز ۵مورد بوده و شامل: نیّت، تکبیرة الإحرام، قیام (قیام در هنگام تکبیرة الاحرام و قیام متصل به رکوع)، رکوع و سجود می باشد. واجبات نماز از این قرارند:
1-نیت:
به معنی قصد قلبی است و نیازی نیست به زبان آورده شود؛ بلکه به این معنی است که نمازگزار با هوشیاری و قصد نماز را می خواند. لازم به ذکر است که نیت در نماز بسیار مهم است و اگر مثلا کسی نماز را برای غیر خدا بخواند مانند این است که اصلا نماز نخوانده است؛ در عبادتهای دیگر شاید اینقدر سختگیری در مورد نیت نباشد.
2-تکبیره الاحرام:
یعنی گفتن الله اکبر در اول نماز؛ و در این هنگام معمولاً دستها را تا مقابل گوشها بالا میبرند.
3-قیام:
به معنی ایستادن است؛ کسی که نمیتواند بایستد، میتواند نشسته و یا خوابیده نماز بخواند.
4-قرات:
در ابتدای رکعت، خواندن سوره فاتحه واجب است. در دو رکعت اول نمازهای ظهر، عصر، مغرب و عشا همچنین واجب است که سوره دیگری پس از فاتحه خوانده شود. اهل سنت خواندن بخشی از یک سوره را هم کافی میدانند.
5-رکوع:
به معنی خم شدن نمازگزار است، تا این که دستها به زانو برسند. مسلمانان معمولاً در هنگام رکوع اذکاری را میگویند مانند سبحان الله یا سبحان ربی العظیم وبحمده
6-سجده:
در این زمان، نمازگزار پیشانی، کف دستها و سر انگشتان پاها را بر زمین می گذارد؛ در زمان سجده نیز اذکاری چون سبحان الله یا سبحان ربی الأعلی وبحمده گفته میشود.
7-تشهد:
به معنی گواهی دادن بر یکتا بودن خدا و پیامبری محمد است. این کار در رکعتهای زوج و در رکعت پایانی، بعد از سجده انجام میشود. البته اشتباه نشود: در رکعت آخر نمازهای دورکعتی و چهاررکعتی، فقط یک تشهد خوانده میشود.
8-سلام:
یعنی درود فرستادن بر پیامبر و خانوادهاش و بر خود و بر سایر بندگان شایستهٔ خدا، در پایان نماز.
9-ترتیب:
یعنی این که که کارهای نماز به ترتیب خودش انجام شود و مثلا سلام نماز در ابتدای نماز گفته نشود.
10-موالات:
یعنی پیدرپیبودن اجزای نماز؛ بین کارهای نماز نباید خیلی فاصله شود (معمولا حداکثر چند ثانیه).
معاني اذكار نماز
1ـ سبحان ربي العظيم وبحمده : يعني پر وردگار بزرگ من از هر عيب و نقصي پاك و منزه است و من مشغول ستايش او هستم
2ـ سبحان ربي الا علي و بحمده : يعني پر وردگار من كه از همه كس بالاتر مي باشد از هر عيب و نقصي پاك و منزه است و من مشغول ستايش او هستم
3ـ سمع اللّه لمن حمده : يعني خدا بشنود و بپذيرد ثناي كسي كه اورا ستايش مي كند
4ـ استغفراللّه ربي و اتوب اليه : يعني طلب آمرزش و مغفرت مي كنم از خداوندي كه پرورش دهنده من است و من به طرف او باز گشت مي نمايم
5ـ بحول اللّه و قوته اقوم و اقعد:يعني به ياري خداي متعال و قوه او بر مي خيزم و مي نشينم.
معنای فقرات اذان و اقامه
الله اکبر:
خدای عزّ و جلّ بزرگتر ، از همه چیز و از آن چه به وصف و نعت 1 در آید ، یا در وهم و خیال گنجد یا ادراک او به عقول و حواس توان نمود ، یا او را به چیزی قیاس توان کرد .
اشهد أن لا اله الا الله :
گواهی میدهم ـ که به تحقیق ـ معبودی سزاوار پرستش نیست ، جز معبود یکتای بحق ، که او را همه صفات کمال است و بس ؛ اوست که در خور پرستش است .
اشهد أنّ محمداَ رسول الله :
گواهی می دهم که همانا « محمد » فرستاده و رسول خداست .
اشهد أنَّ علیّاَ ولی الله :
گواهی می دهم که « علی » ولی خداست .
حیّ علی الصّلوة :
بشتاب ! روی آر به نماز .
حیّ علی الفلاح :
بشتاب ! روی آر به کاری که موجب فوز و رستگاری و ظفر یافتن به سعادت عظمی است در آخرت !
حیّ علی خیر العمل :
بشتاب ! روی آر به بهترین کار ، که نماز به درگاه ایزد بی نیاز است .
قد قامت الصلّوة :
به تحقیق که بر پا شد نماز ! هنگام شروع آن فرا رسید !
قربه الی الله:
برای نزدیک شدن بخدا
الله اکبر:
خدا بزرگترین ( و برترین ) است
بسـم الله الرحمن الرحیم:
به نام خداوند بخشنده بخشایشگر
الحمد لله رب العالمین:
ستایش مخصوص خداوندی است که پروردگار جهانیان است
الرحمن الرحیم
بخشنده و بخشایشگر است
مالک یوم الدین
خداوندی که صاحب روز جزا است
ایاک نعبد و ایاک نستعین:
پروردگارا تنها تو را می پرستیم وتنها از تو یاری می جوییم
اهدنا الصراط المستقیم:
ما را به راه راست هدایت فرما!
صراط الذین انعمت علیهم:
راه کسانی که آنان را مشمول نعمت خود ساختی
غیرالمغضوب علیهم ولا الضالین:
نه راه کسانی که بر آنان غضب کردی و نه گمراهان!
ترجمه سوره قل هوالله
بسم الله الرحمن الرحیم:
به نام خداوند بخشنده بخشایشگر
قل هو الله احد: بگو اوست خدای یکتا.
الله الصمد: خداوندی است که همه نیازمندان قصد او می کنند
لم یلد ولم یولد:
هرگز نزاد و زاده نشد
ولم یکن له کفواّ احد: و برای او هیچ گاه شبیه و مانندی نبوده است.
ترجمه ذکر رکوع
سبحان ربی العظیم و بحمده:
پاک و منزه است پروردگار بزرگ من و او را سپاس می گویم
ترجمه ذکر سجود
سبحان ربی الا علی و بحمده:
پاک و منزه است خداوند بلند مقام من و او را سپاس می گویم.
ترجمه تشهد
اشهدان لا اله الا الله وحده لاشریک له:
گواهی می دهم هیچ کس شایسته پرستش جز خداوند نیست یگانه است و شریک ندارد
و اشهدان محمدا عبده و رسوله: و گواهی می دهم محمد بنده و فرستاده اوست.
اللهم صل علی محمد وآل محمد:
خداوندا! درود بفرست بر محمد واهل بیت او
ترجمه سلام
السلام علیک ایها النبی و رحمة الله و برکاتة:
سلام بر تو ای پیغمبر و رحمت خدا و برکات او بر تو باد
السلام علینا و علی عبادالله الصالحین:
سلام بر ما وبر تمام بندگان صالح خدا.
السلام علیکم و رحمة الله و برکاته:
سلام بر شما ای جمعیت نمازگزاران و رحمت و برکات او بر شما باد.
ترجمه تسبیحات
سبحان الله و الحمد لله ولا اله الا الله و الله اکبر:
پاک و منزه است خداوند و حمد و ستایش مخصوص اوست و معبودی جز او نیست و خداوند بزرگتر از آن است که به وصف آید
ترجمه قتوت
ربنا آتـنا فی الدنیا حسنه و فی الاخرة حسنة و قنا عذاب النار:
خداوندا در دنیا و در سرای دیگر به ما نیکی مرحمت فرما و ما را از عذاب دوزخ نگه دار!